سیال لوله در عملیات هات تپ

هات تپ خطوط لوله یا مخازن در صورتی توجیه‌پذیر است که مشخصه‌های فنی خط به گونه‌ای باشند که انجام عملیات روی‌شان امکان‌پذیر باشد. یکی از این متغیرها جریان سیال و سرعت آن درون خط لوله است. اگر سرعت سیال درون خط از حد مشخصی کمتر یا بیشتر باشد، برای انجام انشعاب داغ نیاز به مطالعات و مجوزهای ویژه است. اگر دامنه‌ی سرعت سیال درون لوله به طور تقریبی به شرح زیر باشد می‌توان از ایمنی عملیات اطمینان حاصل کرد:

برای سیال‌های مایع سرعت 1/5 تا 15 فوت بر ثانیه سرعت مناسبی است.

برای سیال‌های گاز و بخار سرعت  25 تا 200 فوت بر ثانیه مناسب است.

در صورتی که سرعت سیال کمتر از دامنه‌ی ذکر شده باشد، خطراتی انجام عملیات را تهدید می‌کند. از آن‌جا که حین انجام عملیات هات تپ یا جوشکاری اسپلیت تی روی لوله ایجاد حرارت می‌شود، و به این دلیل که بجهت عدم دسترسی به ناحیه برش هات تپ حین عملیات امکان خنک‌کاری ناحیه وجود ندارد، جریان سیال خود نقش خنک‌کاری خط برش را ایفا خواهد کرد. حال اگر جریان سیال از میزان حداقلی کمتر باشد خنک‌کاری بصورت مناسب انجام نخواهد شد و حرارت ناشی از برش هات تپ می‌تواند منشأ خطرات بزرگی باشد. از سوی دیگر جریان بیش از اندازه بالای سیال درون لوله نیز می‌تواند بر دستگاه هات تپ حین عملیات فشار آورد. علاوه بر این اتصالات و نواحی جوش به دلیل فشار ناشی از جریان سیال ممکن است قدرت آب‌بندی خود را زودتر از موعد از دست داده و با مشکلاتی نظیر نشتی و افت فشار مواجه شویم.

بر این اساس، مجموعه‌ی مهندسی و طراحی در صورت مواجه شدن با سیالاتی با جریان بیش از اندازه بالا یا پایین، باید با رجوع به استانداردها تدابیر مهندسی ویژه را اتخاذ کرده و در صورتی که به ناممکن بودن انجام پروژه متقاعد شوند، از اجرای عملیات هات تپ  چشم‌پوشی کنند.

نوع سیال و حساسیت‌های ویژه آن

گذشته از جریان و فشار سیال، نوع سیال نیز در تعیین اقتضائات عملیات هات تپ نقش حائز اهمیتی دارد. فرایند طراحی، ساخت اتصالات و انجام عملیات برای سیالات مختلف متفاوت می‌باشد. اقتضائات ایمنی نیز در خصوص سیالات متفاوت مختلف است. برای مثال اگر سیال درون لوله گاز ترش H2S باشد، احتیاطات ایمنی باید فوق‌العاده بالا و حساسیت‌ها بسیار ویژه باشد چرا که بروز نشتی در کوچک‌ترین مقیاس می‌تواند آسیب‌های انسانی و محیطی جبران‌ناپذیری داشته باشد. در خصوص سیالات با پتانسیل اشتعال بالا نظیر بنزین هم انجام احتیاطات فنی ویژه ضروری است. این سیال سریعاً و در حجم بالا دچار اشتعال می‌شود و قدرت واکنش سریع را از اپراتورها سلب می‌کند.

عملیات‌های انشعاب داغ هات تپ که روی خطوط لوله بخار انجام می‌شوند نیز دشواری‌های خاص خود را دارند. کنترل فشار و دمای بالای این سیال حین انجام عملیات هات تپ مستلزم اتخاذ تدابیر ویژه جهت تقویت دستگاه هات تپ و اتصالات انشعاب گرم می‌باشد. حتما باید ارزیابی‌های لازم جهت حصول اطمینان از قدرت دستگاه هات تپ جهت مقاومت در برابر فشار بالای این سیال صورت گرفته شده باشد. بعلاوه، در صورت بروز کوچک‌ترین نشتی، سیال بخار می‌تواند به اپراتورهای کنار ناحیه‌ی نشتی آسیب‌های جدی وارد کند. بنابراین استفاده از ذستکش ها، لباس کار و کلاوه‌های ایمن در مقابل فشار و دمای این سیال توصیه می‌شود.

کنترل و مدیریت سیال درون لوله یکی از عناصر تعیین کننده در انجام هات تپ خطوط لوله و مخازن بشمار می‌رود و هرگز نباید نسبت به آن اهمال داشت.